数据结构从入门到精通——二叉树的实现

二叉树的实现

  • 前言
  • 一、二叉树链式结构的实现
    • 1.1前置说明
    • 1.2二叉树的手动创建
    • 二、二叉树的遍历
      • 2.1 前序、中序以及后序遍历
      • 二叉树前序遍历
      • 二叉树中序遍历
      • 二叉树后序遍历
      • 2.2 层序遍历
      • 练习
      • 三、二叉树的具体代码实现
        • 二叉树的节点个数
        • 二叉树叶子节点个数
        • 二叉树第k层节点个数
        • 二叉树查找值为x的节点
        • 二叉树的销毁
        • 二叉树的创建
        • 判断二叉树是否是完全二叉树
        • 四、二叉树的选择练习题
          • 答案
          • 五、二叉树基础oj练习
          • 六、二叉树的完整代码
            • Tree.h
            • Tree.c
            • Test.c

              前言

              二叉树是一种常见的数据结构,每个节点最多有两个子节点,通常称为左子节点和右子节点。实现二叉树通常涉及定义节点类(包含数据和指向子节点的指针)以及相应的插入、删除和查找操作。遍历二叉树则是访问其所有节点的过程,常见的遍历方式有前序遍历(根-左-右)、中序遍历(左-根-右)和后序遍历(左-右-根)。这些遍历方法可以递归或迭代实现,对于理解二叉树结构和操作非常重要。


              一、二叉树链式结构的实现

              1.1前置说明

              在学习二叉树的基本操作前,需先要创建一棵二叉树,然后才能学习其相关的基本操作。由于现在各位读者对二叉树结构掌握还不够深入,为了降低大家学习成本,此处手动快速创建一棵简单的二叉树,快速进入二叉树操作学习,等二叉树结构了解的差不多时,我们反过头再来研究二叉树真正的创建方式。

              1.2二叉树的手动创建

              typedef int BTDataType;
              typedef struct BinaryTreeNode
              { BTDataType _data;
               	struct BinaryTreeNode* _left;
               	struct BinaryTreeNode* _right;
              }BTNode;
               
              BTNode* CreatBinaryTree()
              { BTNode* node1 = BuyNode(1);
               	BTNode* node2 = BuyNode(2);
               	BTNode* node3 = BuyNode(3);
               	BTNode* node4 = BuyNode(4);
               	BTNode* node5 = BuyNode(5);
               	BTNode* node6 = BuyNode(6);
               
               	node1->_left = node2;
               	node1->_right = node4;
               	node2->_left = node3;
               	node4->_left = node5;
               	node4->_right = node6;
               	return node1;
              }
              

              注意:上述代码并不是创建二叉树的方式,真正创建二叉树方式见下文

              再看二叉树基本操作前,再回顾下二叉树的概念,二叉树是:

              1. 空树
              2. 非空:根节点,根节点的左子树、根节点的右子树组成的。

              从概念中可以看出,二叉树定义是递归式的,因此后序基本操作中基本都是按照该概念实现的。

              二、二叉树的遍历

              2.1 前序、中序以及后序遍历

              学习二叉树结构,最简单的方式就是遍历。所谓二叉树遍历(Traversal)是按照某种特定的规则,依次对二叉树中的节点进行相应的操作,并且每个节点只操作一次。访问结点所做的操作依赖于具体的应用问题。 遍历是二叉树上最重要的运算之一,也是二叉树上进行其它运算的基础。

              按照规则,二叉树的遍历有:前序/中序/后序的递归结构遍历:

              1. 前序遍历(Preorder Traversal 亦称先序遍历)——访问根结点的操作发生在遍历其左右子树之前。
              2. 中序遍历(Inorder Traversal)——访问根结点的操作发生在遍历其左右子树之中(间)。
              3. 后序遍历(Postorder Traversal)——访问根结点的操作发生在遍历其左右子树之后。

              由于被访问的结点必是某子树的根,所以N(Node)、L(Left subtree)和R(Right subtree)又可解释为根、根的左子树和根的右子树。NLR、LNR和LRN分别又称为先根遍历、中根遍历和后根遍历。

              // 二叉树前序遍历 
              void PreOrder(BTNode* root);
              // 二叉树中序遍历
              void InOrder(BTNode* root);
              // 二叉树后序遍历
              void PostOrder(BTNode* root);
              

              二叉树前序遍历

              // 二叉树前序遍历 
              void PreOrder(BTNode* root);
              
              void PreOrder(BTNode* root)
              {if (root == NULL)
              	{printf("NULL->");
              		return;
              	}
              	printf("%d->", root->val);
              	PreOrder(root->left);
              	PreOrder(root->right);
              }
              

              二叉树中序遍历

              // 二叉树中序遍历
              void InOrder(BTNode* root);
              
              void InOrder(BTNode* root)
              {if (root == NULL)
              	{printf("NULL->");
              		return;
              	}
              	InOrder(root->left);
              	printf("%d->", root->val);
              	InOrder(root->right);
              }
              

              二叉树后序遍历

              // 二叉树后序遍历
              void PostOrder(BTNode* root);
              
              void PostOrder(BTNode* root)
              {if (root == NULL)
              	{printf("NULL->");
              		return;
              	}
              	PostOrder(root->left);
              	PostOrder(root->right);
              	printf("%d->", root->val);
              }
              

              下面主要分析前序递归遍历,中序与后序图解类似。

              前序遍历递归图解:

              前序遍历结果:1 2 3 4 5 6
              中序遍历结果:3 2 1 5 4 6
              后序遍历结果:3 2 5 6 4 1
              

              2.2 层序遍历

              层序遍历:除了先序遍历、中序遍历、后序遍历外,还可以对二叉树进行层序遍历。设二叉树的根节点所在层数为1,层序遍历就是从所在二叉树的根节点出发,首先访问第一层的树根节点,然后从左到右访问第2层上的节点,接着是第三层的节点,以此类推,自上而下,自左至右逐层访问树的结点的过程就是层序遍历。

              // 层序遍历
              void LevelOrder(BTNode* root);
              

              使用队列的形式来实现层序遍历——队列

              void BinaryTreeLevelOrder(BTNode* root)
              {Queue q;
              	QueueInit(&q);
              	if(root)QueuePush(&q, root);
              	while (!QueueEmpty(&q))
              	{BTNode* front = QueueFront(&q);
              		QueuePop(&q);
              		if (front)
              		{printf("%c ", front->val);
              			QueuePush(&q, front->left);
              			QueuePush(&q, front->right);
              		}
              		else
              		{printf(" N ");
              		}
              	}
              	printf("\n");
              	QueueDestroy(&q);
              }
              

              层序遍历(也称为广度优先遍历)是一种树的遍历方法,它按照树的层次顺序访问节点。具体来说,从根节点开始,先访问所有相邻的子节点,然后逐层向下遍历,每访问一层的节点,就转向下一层,直到遍历完所有节点。这种遍历方法常用于二叉树、多叉树和图等数据结构。在二叉树中,通常使用队列来实现层序遍历,首先将根节点入队,然后不断从队列中出队节点并访问,同时将该节点的子节点入队,直到队列为空。层序遍历的时间复杂度通常为O(n),其中n为节点数,空间复杂度取决于队列的大小,最坏情况下为O(n)。

              练习

              请写出下面的前序/中序/后序/层序遍历

              三、二叉树的具体代码实现

              二叉树的节点个数

              // 二叉树节点个数
              int BinaryTreeSize(BTNode* root);
              
              int BinaryTreeSize(BTNode* root)
              {if (root == NULL)return 0;
              	return BinaryTreeSize(root->left) + BinaryTreeSize(root->right) + 1;
              }
              

              该段代码定义了一个名为BinaryTreeSize的函数,用于计算二叉树中节点的总数。函数接受一个指向二叉树根节点的指针root作为参数。如果root为空,则返回0;否则,递归计算左子树和右子树的节点数,并将它们相加,再加上根节点本身,最终返回整个二叉树的节点总数。

              二叉树是每个节点最多有两个子节点的树结构,通常子节点被称为“左子节点”和“右子节点”。二叉树的节点个数是指树中所有节点的总数,包括根节点、内部节点(非叶子节点)和叶子节点。计算二叉树的节点个数可以通过遍历树的所有节点来实现,例如使用前序遍历、中序遍历或后序遍历等方法。在遍历过程中,每访问一个节点,就将计数器加1,最终计数器的值就是二叉树的节点个数。此外,对于完全二叉树和满二叉树等特殊类型的二叉树,其节点个数可以通过特定的公式直接计算得出。

              二叉树叶子节点个数

              // 二叉树叶子节点个数
              int BinaryTreeLeafSize(BTNode* root);
              
              int BinaryTreeLeafSize(BTNode* root)
              {if (root == NULL)return 0;
              	if (root->left == NULL && root->right == NULL)return 1;
              	return BinaryTreeLeafSize(root->left) + BinaryTreeLeafSize(root->right);
              }
              

              该函数BinaryTreeLeafSize计算二叉树的叶子节点数量。如果根节点为空,返回0;如果根节点是叶子节点(即没有左右子节点),返回1;否则,递归计算左子树和右子树的叶子节点数量并返回它们的和。

              二叉树的叶子节点是指没有子节点的节点。要计算二叉树的叶子节点个数,可以采用递归或迭代的方法。递归方法的基本思路是,对于每个节点,如果它是叶子节点,则计数加1;否则,递归计算其左右子树的叶子节点个数并相加。迭代方法则可以利用队列或栈等数据结构,层次遍历或深度优先遍历二叉树,统计叶子节点的个数。无论采用哪种方法,最终得到的叶子节点个数即为二叉树的叶子节点总数。

              二叉树第k层节点个数

              // 二叉树第k层节点个数
              int BinaryTreeLevelKSize(BTNode* root, int k);
              
              int BinaryTreeLevelKSize(BTNode* root, int k)
              {assert(k > 0);
              	if (root == NULL)return 0;
              	if (k == 1)return 1;
              	return BinaryTreeLevelKSize(root->left, k - 1) + BinaryTreeLevelKSize(root->right, k - 1);
              }
              

              该函数BinaryTreeLevelKSize计算了二叉树中第k层的节点数量。首先,它检查k是否大于0并确认根节点root是否存在。如果root为空,则返回0。如果k等于1,表示要求的是第一层的节点数,直接返回1。否则,它递归地对左子树和右子树调用自身,计算第k-1层的节点数,然后将这两个结果相加得到第k层的节点数。

              二叉树第k层的节点个数可以通过递归或迭代方法计算。在递归方法中,对于给定的二叉树,我们首先检查根节点是否为空。如果为空,则树为空,返回0。否则,我们递归地计算左子树和右子树的第k-1层节点数,并将它们相加得到第k层的节点数。在迭代方法中,我们使用队列进行层序遍历,记录每一层的节点数,直到找到第k层或遍历完整个树。最终,返回第k层的节点数。这两种方法的时间复杂度均为O(n),其中n为二叉树中节点的总数。

              二叉树查找值为x的节点

              // 二叉树查找值为x的节点
              BTNode* BinaryTreeFind(BTNode* root, BTDataType x);
              
              BTNode* BinaryTreeFind(BTNode* root, BTDataType x)
              {if (root == NULL)return NULL;
              	if (root->val == x)return root;
              	BTNode* left = BinaryTreeFind(root->left, x);
              	if (left)
              		return left;
              	BTNode* right = BinaryTreeFind(root->right, x);
              	if (right)
              		return right;
              	return NULL;
              }
              

              该函数是一个在二叉树中查找指定值的函数。它接受一个二叉树的根节点和一个要查找的值x作为参数。如果根节点为空,则返回NULL。如果根节点的值与x相等,则返回根节点。否则,它递归地在左子树和右子树中查找x。如果在左子树或右子树中找到x,则返回对应的节点。如果在整棵树中都没有找到x,则返回NULL。

              二叉树的销毁

              二叉树的构建及遍历

              //二叉树销毁 
               void Binary Tree Destory (BTNode** root) ; 
              void BinaryTreeDestroy(BTNode** root)
              {if ((*root) == NULL)return;
              	BinaryTreeDestroy(&(*root)->left);
              	BinaryTreeDestroy(&(*root)->right);
              	free(*root);
              	*root = NULL;
              }
              

              该函数BinaryTreeDestroy是一个用于销毁二叉树的递归函数。它接受一个指向二叉树根节点指针的指针root。首先,它检查根节点是否为空,如果为空则直接返回。否则,它递归地销毁左子树和右子树,然后释放根节点的内存,并将根节点指针设置为NULL,从而完成整个二叉树的销毁。

              二叉树的创建

              // 通过前序遍历的数组" A B D # # E # H # # C F # # G # # " 构建二叉树
               BTNode* Binary TreeCreate(BTDataType* a,int n,int* pi) ; 
              BTNode* BinaryTreeCreate(BTDataType* a, int n, int* pi)
              {if (a == NULL || n <= 0)return NULL;
              	if (a[*pi] == ' ')
              	{(*pi)++;
              		return NULL;
              	}
              	BTNode* root = (BTNode*)malloc(sizeof(BTNode));
              	root->val = a[(*pi)++];
              	root->left = BinaryTreeCreate(a, n, pi);
              	root->right = BinaryTreeCreate(a, n, pi);
              	return root;
              }
              

              该段代码实现了一个二叉树的创建函数。它接收三个参数:一个数据类型数组a,一个整数n表示数组长度,以及一个整数指针pi指向数组中当前要处理的元素索引。函数首先检查输入是否有效,若数组为空或n小于等于0,则返回NULL。若当前元素为空格,则递增索引并返回NULL。否则,创建一个新的二叉树节点,将当前元素赋值给节点的值,并递归地创建左右子树。最后返回新创建的根节点。

              判断二叉树是否是完全二叉树

              // 判断二叉树是否是完全二叉树
              bool BinaryTreeComplete(BTNode* root);
              
              bool BinaryTreeComplete(BTNode* root)
              {Queue q;
              	QueueInit(&q);
              	if (root)QueuePush(&q, root);
              	while (!QueueEmpty(&q))
              	{BTNode* front = QueueFront(&q);
              		QueuePop(&q);
              		if (front)
              		{printf("%c ", front->val);
              			QueuePush(&q, front->left);
              			QueuePush(&q, front->right);
              		}
              		while (!QueueEmpty(&q))
              		{BTNode* front = QueueFront(&q);
              			if (front)
              			{QueueDestroy(&q);
              				return false;
              			}
              		}
              	}
              	QueueDestroy(&q);
              	return true;
              }
              

              此函数BinaryTreeComplete检查给定的二叉树root是否是完全二叉树。它使用一个队列q进行层序遍历。首先,如果根节点存在,则将其入队。然后在队列不为空的情况下,反复取出队首节点并打印其值,然后将它的左右子节点入队。如果在遍历过程中发现队列中出现了空节点,则立即销毁队列并返回false,因为完全二叉树在层序遍历中不应出现空节点。如果遍历结束,即队列为空,且没有发现空节点,则销毁队列并返回true,说明是完全二叉树。

              四、二叉树的选择练习题

              1. 某完全二叉树按层次输出(同一层从左到右)的序列为 ABCDEFGH 。该完全二叉树的前序序列为( )

                A、 ABDHECFG

                B、 ABCDEFGH

                C、 HDBEAFCG

                D、 HDEBFGCA

              2. 二叉树的先序遍历和中序遍历如下:先序遍历:EFHIGJK;中序遍历:HFIEJKG.则二叉树根结点为( )

                A 、E

                B、 F

                C、 G

                D、 H

              3. 设一课二叉树的中序遍历序列:badce,后序遍历序列:bdeca,则二叉树前序遍历序列____。

                A、 adbce

                B 、decab

                C、 debac

                D、 abcde

              4. 某二叉树的后序遍历序列与中序遍历序列相同,均为 ABCDEF ,则按层次输出(同一层从左到右)的序列为( )

                A 、FEDCBA

                B、 CBAFED

                C、 DEFCBA

                D、 ABCDEF

              答案

              1.A

              2.A

              3.D

              4.A

              五、二叉树基础oj练习

              1. 单值二叉树
              2. 检查两颗树是否相同
              3. 对称二叉树
              4. 二叉树的前序遍历
              5. 二叉树中序遍历
              6. 二叉树的后序遍历
              7. 另一颗树的子树

              六、二叉树的完整代码

              Tree.h

              #pragma once
              #include #include #include #include 
              typedef char BTDataType;
              typedef struct BinaryTreeNode
              {BTDataType val;
              	struct BinaryTreeNode* left;
              	struct BinaryTreeNode* right;
              }BTNode;
              typedef BTNode* QDatatype;
              typedef struct QueueNode
              {QDatatype val;
              	struct QueueNode* next;
              }QNode;
              typedef struct Queue
              {QNode* phead;
              	QNode* ptail;
              	int size;
              }Queue;
              //队列的初始化
              void QueueInit(Queue* pq);
              //队列的销毁
              void QueueDestroy(Queue* pq);
              //入队列
              void QueuePush(Queue* pq, QDatatype x);
              //出队列
              void QueuePop(Queue* pq);
              //队头元素
              QDatatype QueueFront(Queue* pq);
              //队尾元素
              QDatatype QueueBack(Queue* pq);
              //检测是否为空
              bool QueueEmpty(Queue* pq);
              //检测元素个数
              int QueueSize(Queue* pq);
              //创建二叉树
              BTNode* BinaryTreeCreate(BTDataType* a, int n, int* pi);
              //二叉树的销毁
              void BinaryTreeDestroy(BTNode** root);
              // 二叉树节点个数
              int BinaryTreeSize(BTNode* root);
              // 二叉树叶子节点个数
              int BinaryTreeLeafSize(BTNode* root);
              // 二叉树第k层节点个数
              int BinaryTreeLevelKSize(BTNode* root, int k);
              // 二叉树查找值为x的节点
              BTNode* BinaryTreeFind(BTNode* root, BTDataType x);
              // 二叉树前序遍历 
              void BinaryTreePrevOrder(BTNode* root);
              // 二叉树中序遍历
              void BinaryTreeInOrder(BTNode* root);
              // 二叉树后序遍历
              void BinaryTreePostOrder(BTNode* root);
              // 层序遍历
              void BinaryTreeLevelOrder(BTNode* root);
              // 判断二叉树是否是完全二叉树
              bool BinaryTreeComplete(BTNode* root);
              

              Tree.c

              #include "Tree.h"
              void QueueInit(Queue* pq)
              {assert(pq);
              	pq->phead = NULL;
              	pq->ptail = NULL;
              	pq->size = 0;
              }
              void QueueDestroy(Queue* pq)
              {assert(pq);
              	QNode* cur = pq->phead;
              	while (cur)
              	{QNode* next = cur->next;
              		free(cur);
              		cur = next;
              	}
              	pq->phead = NULL;
              	pq->ptail = NULL;
              	pq->size = 0;
              }
              void QueuePush(Queue* pq, QDatatype x)
              {assert(pq);
              	QNode* newnode = (QNode*)malloc(sizeof(QNode));
              	if (newnode == NULL)
              	{perror("newnode malloc :");
              		return;
              	}
              	newnode->val = x;
              	newnode->next = NULL;
              	if (pq->ptail)
              	{pq->ptail->next = newnode;
              		pq->ptail = newnode;
              	}
              	else
              	{pq->phead = pq->ptail = newnode;
              	}
              	pq->size++;
              }
              bool QueueEmpty(Queue* pq)
              {assert(pq);
              	return pq->size == 0;
              }
              void QueuePop(Queue* pq)
              {assert(pq);
              	//assert(!QueueEmpty(pq));
              	assert(pq->phead != NULL);
              	if (pq->phead->next == NULL)
              	{free(pq->phead);
              		pq->phead = pq->ptail = NULL;
              	}
              	else
              	{QNode* next = pq->phead->next;
              		free(pq->phead);
              		pq->phead = next;
              	}
              	pq->size--;
              }
              QDatatype QueueFront(Queue* pq)
              {assert(pq);
              	assert(pq->phead != NULL);
              	return pq->phead->val;
              }
              QDatatype QueueBack(Queue* pq)
              {assert(pq);
              	assert(pq->ptail != NULL);
              	return pq->ptail->val;
              }
              int QueueSize(Queue* pq)
              {assert(pq);
              	return pq->size;
              }
              BTNode* BinaryTreeCreate(BTDataType* a, int n, int* pi)
              {if (a == NULL || n <= 0)return NULL;
              	if (a[*pi] == ' ')
              	{(*pi)++;
              		return NULL;
              	}
              	BTNode* root = (BTNode*)malloc(sizeof(BTNode));
              	root->val = a[(*pi)++];
              	root->left = BinaryTreeCreate(a, n, pi);
              	root->right = BinaryTreeCreate(a, n, pi);
              	return root;
              }
              void BinaryTreeDestroy(BTNode** root)
              {if ((*root) == NULL)return;
              	BinaryTreeDestroy(&(*root)->left);
              	BinaryTreeDestroy(&(*root)->right);
              	free(*root);
              	*root = NULL;
              }
              int BinaryTreeSize(BTNode* root)
              {if (root == NULL)return 0;
              	return BinaryTreeSize(root->left) + BinaryTreeSize(root->right) + 1;
              }
              int BinaryTreeLeafSize(BTNode* root)
              {if (root == NULL)return 0;
              	if (root->left == NULL && root->right == NULL)return 1;
              	return BinaryTreeLeafSize(root->left) + BinaryTreeLeafSize(root->right);
              }
              int BinaryTreeLevelKSize(BTNode* root, int k)
              {assert(k > 0);
              	if (root == NULL)return 0;
              	if (k == 1)return 1;
              	return BinaryTreeLevelKSize(root->left, k - 1) + BinaryTreeLevelKSize(root->right, k - 1);
              }
              BTNode* BinaryTreeFind(BTNode* root, BTDataType x)
              {if (root == NULL)return NULL;
              	if (root->val == x)return root;
              	BTNode* left = BinaryTreeFind(root->left, x);
              	if (left)
              		return left;
              	BTNode* right = BinaryTreeFind(root->right, x);
              	if (right)
              		return right;
              	return NULL;
              }
              void BinaryTreePrevOrder(BTNode* root)
              {if (root == NULL)
              	{return;
              	}
              	printf("%c ", root->val);
              	BinaryTreePrevOrder(root->left);
              	BinaryTreePrevOrder(root->right);
              }
              void BinaryTreeInOrder(BTNode* root)
              {if (root == NULL)
              	{return;
              	}
              	BinaryTreeInOrder(root->left);
              	printf("%c ", root->val);
              	BinaryTreeInOrder(root->right);
              }
              void BinaryTreePostOrder(BTNode* root)
              {if (root == NULL)
              	{return;
              	}
              	BinaryTreePostOrder(root->left);
              	BinaryTreePostOrder(root->right);
              	printf("%c ", root->val);
              }
              bool BinaryTreeComplete(BTNode* root)
              {Queue q;
              	QueueInit(&q);
              	if (root)QueuePush(&q, root);
              	while (!QueueEmpty(&q))
              	{BTNode* front = QueueFront(&q);
              		QueuePop(&q);
              		if (front)
              		{printf("%c ", front->val);
              			QueuePush(&q, front->left);
              			QueuePush(&q, front->right);
              		}
              		while (!QueueEmpty(&q))
              		{BTNode* front = QueueFront(&q);
              			if (front)
              			{QueueDestroy(&q);
              				return false;
              			}
              		}
              	}
              	QueueDestroy(&q);
              	return true;
              }
              

              Test.c

              #include "Tree.h"
              int main()
              {char a[] = { 'a','b','c',' ',' ','d','e',' ','g',' ',' ','f',' ',' ',' ' };
              	int pi = 0;
              	BTNode* root = BinaryTreeCreate(a, sizeof(a) / sizeof(a[0]), &pi);
              	BinaryTreePrevOrder(root);
              	printf("\n");
              	BinaryTreeInOrder(root);
              	printf("\n");
              	BinaryTreePostOrder(root);
              	printf("\n");
              	printf("TreeSize : %d\n", BinaryTreeSize(root));
              	printf("TreeKLevel : %d\n", BinaryTreeLevelKSize(root, 3));
              	BTNode* ret = BinaryTreeFind(root, 3);
              	printf("TreeFind : %p\n", ret);
              	
              	BinaryTreeLevelOrder(root);
              	printf("\n");
              	printf("BinaryTreeComplete %d\n ", BinaryTreeComplete(root));
              	BinaryTreeDestroy(&root);
              	root = NULL;
              	return 0;
              }